Σε μικρή απόσταση από το αρχαιολογικό Μουσείο βρίσκεται το αρχαίο θέατρο της Χαιρώνειας, που ήταν αφιερωμένο στη λατρεία του θεού Διονύσου. Η αρχαία Χαιρώνεια κατοικούνταν από τους νεολιθικούς χρόνους και το θέατρο θεωρείται ότι τέθηκε σε χρήση στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. Eίναι απόλυτα ενσωματωμένο στο χώρο, αφού είναι λαξευμένο στο φυσικό βράχο.
Το θέατρο αρχικά αλλά και κατά την κλασική εποχή, διέθετε μάλλον ευθύγραμμο κοίλο, καθώς δεν διακρίνεται κάποιο ασύμμετρο ημικυκλικό σχήμα στο σημείο του κοίλου.
Οι οκτώ σειρές εδράνων που διέθετε το κοίλο, μπορούσαν να φιλοξενήσουν 500 περίπου θεατές. Πιθανολογείται πως εκείνη την περίοδο το θέατρο χρησιμοποιούνταν τόσο για συγκεντρώσεις πολιτών, όσο και για τις θεατρικές παραστάσεις. Το μνημείο συνέχισε να λειτουργεί όλο τον 4ο αι. π.Χ.
Η διαφοροποίηση στη μορφή του θεάτρου έγινε τον 3ο – 2ο αι π.Χ., κατά τους ελληνιστικούς δηλαδή χρόνους, οπότε το κοίλο απέκτησε ημικυκλική μορφή και οι σειρές των εδράνων αυξήθηκαν σε δεκαπέντε.
Η μορφή που αντικρίζουμε σήμερα απεικονίζει την τελευταία, ρωμαϊκή φάση του μνημείου (τέλη 1ου αι π.Χ. – αρχές 1ου αι μ.Χ.). Την εποχή εκείνη πραγματοποιήθηκαν αρκετές εργασίες, οι οποίες αύξησαν τη χωρητικότητα του θεάτρου και διαφοροποίησαν ελάχιστα την όψη του.
Στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου υπάρχει μία λιθόκτιστη κρήνη, που κατασκευάστηκε το 1865 με ενσωματωμένο αρχαίο υλικό.
(Πηγή: Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών)
