Το Ασκητήριο των Αγίων Θεοδώρων, δηλαδή ο τόπος όπου μονάζουν οι ασκητές, βρίσκεται στον όρμο της Ζάλτσας, κοντά στην ακρόπολη της αρχαίας Βούλιδος, κτισμένο στην κορυφή ενός κατακόρυφου βράχου. Ο βράχος αυτός κατοικείται συνεχώς από τον 7ο αιώνα π.Χ., όπως μαρτυρούν τα ευρήματα, κυρίως όστρακα και κεραμίδια. Στο πέρασμα των αιώνων χρησίμευε σαν παρατηρητήριο της κίνησης των πλοίων που έμπαιναν και έβγαιναν στον Κορινθιακό Κόλπο.
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους πολλοί ερημίτες και ασκητές εγκαταστάθηκαν στις πλαγιές αυτές του Ελικώνα λόγω της παρουσίας του Οσίου Λουκά στην περιοχή. Το πελεκητό πηγάδι και τα υπολείμματα των κελιών με τις σκαμμένες καπνοδόχους στο βράχο μαρτυρούν την παρουσία μικρής αδελφότητας ασκητών. Οι ασκητές αυτοί επέβλεπαν και καλλιεργούσαν μαζί με άλλους μοναχούς της παρακείμενης Μονής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, τους μεγάλους ελαιώνες, που περιήλθαν αργότερα στη Μονή του Οσίου Σεραφείμ. Οι μοναχοί έμειναν στο βράχο μέχρι τους χρόνους της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, οπότε και ακολούθησαν τους οπλαρχηγούς του αγώνα.
Μετά την απελευθέρωση και τη δημιουργία του Ελληνικού Κράτους το ασκητήριο εγκαταλείφθηκε και σχεδόν καταστράφηκε. Το 1994 δημιουργήθηκε ένα κέντρο αρχαιολογικών, ιστορικών και θεολογικών μελετών.
(Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Θηβών και Λεβαδείας)
